Heilsweg

"Wat is een heilsweg waard als die zo zeldzaam is dat vrijwel niemand die kan begaan?"

In zijn Ethica gaat Spinoza op zoek naar een goed leven, wat is nodig om gelukzalig te zijn? Hiertoe is het nodig om te leven krachtens de noodwendigheid van de eigen aard. Een stukje tekst dat niet zo eenvoudig te begrijpen is, laat staan het praktisch uit te voeren. De menselijke aard kenmerkt zich - volgens Spinoza - door de rede. Leven volgens de rede is dus al vast een belangrijke voorwaarde van gelukzaligheid. Een ander deel is het intuïtieve weten, uiteraard gebaseerd op de rede. Als je de rede volgt dan kom je vanzelf uit bij dit weten. Wat je dan te weten komt? Dat er een eenheid is van de geest (het menselijk denken) met de gehele natuur. Waarbij aangetekend dient te worden dat Spinoza een is-gelijk-teken plaatst tussen natuur en God.

Dit intuïtieve denken, is de derde stap van het denken. Stap één is de verbeelding, stap twee is de ratio en stap drie is het intuïtieve weten. De verbeelding staat voor de weerslag van al onze ervaringen in ons denken en in ons geheugen. De ratio helpt ons verbanden leggen, structuren herkennen, begrijpt dat de verschillende ervaringen in onze verbeeldingen tot één ervaring worden. Het intuïtieve weten leert dan dat alle ervaringen en alle krachten die we zelf uitzenden en die we ervaren een grote eenheid vormen. Echter, het is eigenlijk niet mogelijk om het geheel aan ervaringen en krachten te doorgronden.

Deze weg, is - zo concludeert Spinoza - een bijna onmogelijke weg om te volbrengen. Het is dus een heilsweg, maar wat heb je eraan, als bijna niemand die kan gaan?

Meer weten over de idee van Spinoza? Filos, het filosofisch café van 's-Hertogenbosch ging in maart over de idee van Spinoza. Bij de uitwerking van maart (in drie delen) kun je een inleiding vinden betreffende deze idee.

We plaatsen cookies, zo min mogelijk en altijd anoniem.