In de afgelopen weken heb ik in verschillende settings zowel over zorg (ontzorgen) als vertrouwen gesproken. We willen minder zorgen en we willen vertrouwen geven en krijgen. Om dit te realiseren gaan we voorlichting geven over alles wat zorg en aandacht nodig heeft en geven we openheid van zaken (transparantie).

Gek genoeg realiseren we het tegenovergestelde. Hoe meer openheid van zaken hoe groter het wantrouwen. Hoe groter de kans dat we iets vinden en hoe zekerder ons terechte wantrouwen. Sterker nog de transparantie is geboren vanuit het wantrouwen: "kijk maar dat dat ik niets te verbergen heb en dat ik conform onze afspraken handel".
Voor de zorg geldt hetzelfde. Hoe duidelijker het wordt dat het huis erg inbraak-gevoelig is hoe angstiger we worden voor een inbraak. Hoe groter de kans dat we iets kunnen kwijtraken, hoe meer zorgen we ons maken over het mogelijke verlies.

Gek genoeg willen we vertrouwen geven en krijgen en realiseren we wantrouwen. We willen minder zorg en krijgen meer zorg. Kennelijk zit ontzorgen in iets anders en heeft vertrouwen niets met transparantie te maken.

Zorg en vertrouwen hebben wel heel veel met elkaar te maken. Wanneer we vertrouwen hebben dan maken we ons niet zo veel zorgen. En als we veel zorgen hebben, dan hebben we geen vertrouwen in de toekomst.

In november verzorg ik een topcollege over spreken (in het kader van topcolleges communicatie en filosofie van het management studiecentrum) en zo langzaam aan gaan mijn gedachten uit naar de inhoud. Het is wonderlijk dat spreken, zeker rationeel, een belangrijk aspect is van onze communicatie. We spreken vaak (alleen) over het gesproken woord. In de praktijk blijk echter dat het woord zelf weinig te zeggen heeft.

Spreken en luisteren blijken nog niet zo eenvoudig. Zo heb ik enorm moeten oefenen om - zonder afleiding - naar een hoorspel te luisteren. Kijk maar eens op www.omroep.nl/nps/bommel/. Download zo'n verhaal en probeer eens - zonder af te dwalen - te luisteren.
Toen ik even mocht ronddwalen in het donker (een activiteit tijdens de Rencontres) werd het heel duidelijk dat het gesproken woord en de tast als enige houvast gaven. Spreken wordt dan ineens van cruciaal belang.
Ook muziek heeft zo'n wonderlijk effect: van achtergrond muziek, naar voorstelling, naar luisteren in het donker. De intensiteit van hetzelfde stuk verandert enorm.

Wanneer spreken (en communiceren) volledig terugvalt op het gesproken woord (dus zonder verdere afleiding en/of ondersteuning) dan krijgt het woord zelf een totaal andere betekenis, die we zonder specifieke ervaring en oefening niet kunnen leren kennen.