integere processen

Soms kom ik van die zinnen tegen die maar door mijn hoofd blijven zoemen. In dit geval “integriteit dient geïncorporeerd te worden in de processen van de organisatie”. Daar kun je toch nauwelijks tegen zijn? Maar in wezen is het kolder. Net zo min als een neuron een beslissing kan nemen, is een proces integer of niet. Processen zijn per definitie a-ethisch en a-moreel. Ze nemen geen beslissingen en wegen geen waarden en normen. Het proces beschrijft een serie activiteiten die leiden tot een specifiek resultaat.

Wellicht heeft de ontwerper van het proces bedacht dat een specifiek resultaat wenselijk of niet wenselijk is, en daarmee gerealiseerd of juist uitgesloten moet worden, maar dat maakt het proces zelf niet integer of niet niet-integer.

Integer handelen veronderstelt een keuze-moment, een wegen van waarden en belangen en een sociale context. Ik heb nog nooit een proces iets dergelijks zien uitvoeren. Natuurlijk, tegenwoordig zijn we heel goed in staat om handelingen die we niet-wenselijk vinden via processen zo veel mogelijk onmogelijk te maken. Iemand die niet integer wil handelen (bijvoorbeeld omdat hij zichzelf onrechtmatig wil bevoordelen) zal het moeilijker hebben als het proces dit bemoeilijkt. Het proces waarborgt echter niet de integriteit van de persoon die het proces uitvoert. Het proces waarborgt alleen het resultaat waarvan bij voorbaat is bepaald (lees: in het verleden) dat dit het wenselijke resultaat is.

Het proces, dat zogenaamd integer zou zijn, is dus bij voorbaat achterhaald, ze sluit aan bij dat wat wenselijk was op het moment van proces-inrichting. Het proces antwoord daarmee nooit aan de realiteit van vandaag de dag. De uitvoerder kan dus ook altijd zeggen ‘ik heb de vastgestelde procedure gevolgd’. Maar deze uitspraak zegt weer niets over zijn eigen integriteit en ze toont misschien wel dat het zelfs onmogelijk is om als uitvoerder zelf integer te zijn omdat de activiteiten vast liggen en een persoonlijk oordeel niet procesmatig is vast te leggen met een vast resultaat tot gevolg.
blog comments powered by Disqus

We plaatsen cookies, zo min mogelijk en altijd anoniem.